Hoe zorg jij voor een digitale balans?

Algoritmes zijn kunstmatige intelligentie die bepaalt wat jij te zien krijgt. Sociale media leren van je gedrag (welke video’s kijk je af, bij welke foto’s blijf je langer hangen) en trainen hun algoritme om jou steeds te laten zien wat jij waarschijnlijk interessant vindt. Dit houdt je aan je scherm geplakt. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Een passende schermtijd hangt af van de leeftijd van je kind. Lees hier meer over in het artikel ‘Alles over opvoeding en digitale technologie’

Sociale media geven een andere draai aan hoe je jezelf leert kennen. Je kunt er nieuwe mensen ontmoeten of groepen ontdekken waar je je nog nooit in had verdiept. Zo zie je ineens hoeveel verschillende manieren er zijn om jezelf te zijn. Online kun je ontdekken dat er meer mensen zijn die net zo denken of voelen als jij, en je kunt verschillende kanten van jezelf uitproberen. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Op sociale media kun je jezelf laten zien zoals jij dat wilt. Je kiest zelf welke foto’s en berichten je deelt, waardoor je verschillende kanten van jezelf kunt uitproberen. Likes en reacties geven je snel feedback. De meeste mensen laten vooral hun goede kanten zien. Onderzoek toont aan: jezelf mooier voordoen kan tijdelijk fijn voelen, maar uiteindelijk voel je je beter als je gewoon jezelf bent. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Op sociale media krijg je sociale feedback die laat zien hoe geaccepteerd je bent. Likes, aardige reacties en veel volgers kunnen je tijdelijk een goed gevoel geven. Vervelende of kwetsende reacties kunnen ervoor zorgen dat je je slechter over jezelf voelt. Hoe sterk online feedback je raakt is per persoon verschillend. Ben je onzeker of heb je graag waardering? Dan heeft feedback meer impact op je. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Op sociale media kun je jezelf makkelijk met anderen vergelijken. Dat doen we offline ook – het helpt je ontdekken wie je bent en wat je wilt verbeteren. Dat is helemaal menselijk! Vergelijken hoort bij het vormen van je identiteit en is niet per se slecht. Op sociale media gebeurt vaak vooral opwaartse vergelijking (met mensen die het volgens jou beter hebben), omdat mensen meestal alleen hun hoogtepunten delen. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Er zijn twee soorten sociale vergelijking die voor kunnen komen als je op sociale media zit: opwaartse vergelijking is wanneer je jezelf vergelijkt met mensen die het volgens jou beter hebben of beter presteren. Neerwaartse vergelijking is wanneer je jezelf vergelijkt met mensen die het volgens jou slechter hebben of slechter presteren. Opwaartse vergelijking kan motiverend werken als je denkt ‘Dat wil ik ook bereiken!’, maar alleen als je gelooft dat jij dat ook kunt. Anders ga je je juist slechter voelen. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Online kun je mensen ontmoeten die hetzelfde denken of voelen als jij. Dat gevoel van herkenning en erbij horen helpt je om jezelf beter te begrijpen en je identiteit te ontwikkelen. Dit is vooral waardevol voor minderheidsgroepen, zoals de LHBTQIA+ gemeenschap, religieuze of etnische minderheden, mensen met een beperking of migratieachtergrond. Onderzoek toont dat LHBTQIA+ personen online vaak makkelijker zichzelf durven te zijn dan offline. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Jezelf online laten zien brengt ook risico’s met zich mee. Sociale media kunnen een podium zijn voor haat, intimidatie, discriminatie en pesten. Het is belangrijk een balans te vinden tussen jezelf tonen en veiligheid. Platforms moeten je helpen controle te houden over wat je deelt en ziet – bijvoorbeeld door scheldwoorden automatisch te filteren, zelf te bepalen wie wat ziet van jou, of een andere naam te gebruiken dan je echte naam. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Denk na over hoe jij jezelf online laat zien en of dat klopt met hoe je je vanbinnen voelt. Wees kritisch over wat je online ziet – foto’s en video’s worden vaak bewerkt met filters. Let op hoe vergelijken je doet voelen. Zoek naar verschillende voorbeelden online van schoonheid, identiteit of levensstijl. Bescherm jezelf tegen nare berichten door platforms te gebruiken die vervelende content goed blokkeren. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Sociale media zijn ontworpen om je aandacht vast te houden. Ze spelen in op wat mensen graag willen: gezien worden, erbij horen en vermaakt worden. Dit maakt het soms moeilijk om te stoppen met scrollen. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Likes zijn net complimentjes. In onze hersenen zit een beloningssysteem: wanneer er iets leuks gebeurt maakt je brein dopamine aan, waardoor je je goed voelt. Dit gebeurt ook bij een leuke reactie onder je post. Het vervelende is dat je nooit precies weet wanneer die beloning komt en hoe groot die is, wat het extra verleidelijk maakt. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

FOMO staat voor ‘fear of missing out’, wat in het Nederlands betekent: bang om dingen te missen. Sociale media kunnen dit gevoel versterken doordat je de hele tijd ziet wat anderen doen (leuke feestjes, vakanties, grappige filmpjes). FOMO kan ervoor zorgen dat je vaker sociale media opent dan nodig. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Op de meeste sociale media kun je eindeloos blijven scrollen – er is altijd nieuwe content. Zodra je bijna onderaan bent, laadt het platform automatisch nieuwe berichten. Je hoeft niet eens op een knop te klikken. Platforms hebben gezien dat mensen door het oneindig scrollen veel meer tijd doorbrengen op hun app, wat precies is wat ze vaak willen. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Kijk eerst of je kind echt te veel gamet. Het gaat niet alleen om het aantal uren. Belangrijker is of andere activiteiten, zoals school, slapen, sport of vrienden eronder lijden. Zie je zulke signalen? Dan is het tijd om in te grijpen. Bij jonge kinderen helpt het om de console pc of televisie uit de slaapkamer te halen. Ook kun je een tijdslot instellen en afspreken om niet tijdens sociale activiteiten (zoals eten) te gamen. Voor alle leeftijden geldt: maak duidelijke afspraken, praat over de gevolgen en beloon je kind als het zich eraan houdt.Lees meer over hoe je problematisch gamegedrag kan herkennen. En wat je kunt doen als je kind te veel gamet.

Dat hoeft niet per se, maar het helpt wel om te begrijpen waar je kind mee bezig is. Je kunt je kind ook vragen om het uit te leggen – de meeste kinderen vinden het leuk om hun ouders te laten zien hoe een app werkt. Interesse tonen is belangrijker dan zelf expert zijn.

Leer je kind om hier alert op te zijn en er met jou over te praten. Waarschuwingssignalen zijn: als iemand vraagt om foto’s, om dingen geheim te houden, om naar een andere app te gaan, of om ergens af te spreken. Blokkeer de persoon, maak screenshots als bewijs, en schakel bij ernstige situaties school of politie in. Belangrijk: je kind moet weten dat het niet in de problemen komt als het dit bespreekt.

Let op veranderingen in gedrag: wordt je kind stiller over sociale media? Is hij of zij somber na het kijken op de telefoon? Vermijdt je kind de telefoon juist plotseling? Vraag regelmatig hoe het gaat online – niet als verhoor, maar als echt gesprek. En maak duidelijk dat je kind er altijd over kan praten zonder straf of consequenties.

Constant meelezen of controleren werkt averechts – je kind gaat zich dan eerder afschermen. Beter is om regelmatig het gesprek aan te gaan. Toon interesse, vraag hoe het gaat, en maak duidelijk dat je kind altijd bij je terecht kan als er iets vervelends gebeurt. Vertrouwen werkt beter dan controle, mits je betrokken blijft.

Ja, zeker bij jongere kinderen is dat verstandig. Bij een privé-account kunnen alleen goedgekeurde volgers toegang krijgen tot de posts van je kind. Neem samen de privacy-instellingen door en check dat persoonlijke informatie zoals school of woonplaats niet zichtbaar zijn voor iedereen.

Sociale media zijn apps en websites waar je berichten, foto’s en video’s met anderen kunt delen en zij met jou. Het belangrijkste kenmerk is dat het twee richtingen heeft: jij deelt iets en anderen kunnen daarop reageren, en andersom. Lees meer hierover in het artikel ‘Wat zijn sociale media?’.

Er zijn verschillende soorten: sommige zijn vooral voor mensen die je kent (zoals WhatsApp, Signal, Facebook Messenger en Snapchat), en andere zijn voor grotere groepen mensen die je mogelijk niet kent (zoals Instagram, TikTok, Facebook, LinkedIn en X). Lees meer hierover in het artikel ‘Wat zijn sociale media?’.

Sociale media veranderen vaak: er komen nieuwe functies bij bestaande apps en er ontstaan nieuwe platforms. Ook kunnen regels over privacy veranderen. Daarom is het belangrijk om alert te blijven en te checken of een app nog past bij wat jij wilt. Lees meer hierover in het artikel ‘Wat zijn sociale media?’.

De voordelen van sociale media voor je welzijn zijn divers. Zo kunnen ze: – Ontspanning en plezier geven – Contact met je vrienden vergemakkelijken – Je verbinden met gemeenschappen met dezelfde interesses of ervaringen – Een manier zijn om je identiteit vorm te geven en jezelf te uiten – Inspiratie geven en en je helpen met creatief bezig zijn – Je informeren over de wereld en onderwerpen waar je interesse in hebt De voordelen zijn het grootst wanneer je bewust met sociale media omgaat; dat het aansluit bij jouw behoeften en waarden, dat je kritisch blijft op wat je ziet en leest, en dat je actief zoekt in plaats van passief scrolt.

Deze factoren vergroten de kans op problematisch gamen of een gameverslaving: – De persoon zelf: Hoe iemand in zijn vel zit, speelt een grote rol bij de risico’s van gamen. Bij jongeren die zich vaak eenzaam, onzeker of angstig voelen is de kans op problemen met gamen groter [link 1a]. Dat geldt ook voor jongeren die zich somber voelen of niet tevreden zijn over hun leven.sommigen mensen zijn er ook gevoeliger voor zoals mensen met ADHD, autisme of een licht verstandelijke beperking [link 1b] – De omgeving: opvoedstijl, familiesituatie, vrienden of gepest worden kunnen het risico vergroten[link 2]. – Het spel: sommige spellen hebben onderdelen die het extra lastig maken om te stoppen [ link 3]

Het beste is om rustig het gesprek aan te gaan met je kind. Luister en toon interesse in wat het gamen voor je kind betekent. Heel streng zijn en gamen verbieden werkt averechts. Praat samen ook over de voordelen van gamen, maar ook over mogelijke negatieve consequenties. Een andere methode is om mee te gaan gamen om zo een betere band met het kind te krijgen en meer inzicht te krijgen in het gamegedrag. Stel verder samen duidelijke regels op en beloon je kind wanneer hij zich wel aan de regels houdt.

Dat hangt ervan af hoe je het gebruikt. Als je AI alleen gebruikt om snel antwoorden te krijgen zonder zelf na te denken, kan het je denkvermogen verzwakken. Maar als je AI gebruikt om uitleg te krijgen en jezelf uit te dagen, kan het je leren juist verbeteren. Lees meer hierover in het artikel ‘Tips voor slim AI gebruik’.

Ja, zeker. Onderzoek toont dat AI het leren kan verbeteren wanneer het hints en uitleg geeft in plaats van directe antwoorden. Ook kan AI de lessen aanpassen aan jouw niveau en tempo, waardoor je lesstof op maat krijgt. Het gaat erom dat AI je uitdaagt om zelf na te denken. Lees meer hierover in het artikel ‘Tips voor slim AI gebruik’.

Kinderen gamen vooral omdat ze er plezier aan beleven. En als iets leuk is om te doen, willen ze er natuurlijk zoveel mogelijk tijd aan besteden. Maar soms zitten er in een game ook bepaalde ’trucjes’ waardoor je kind langer wil gamen. In dit artikel lees je daar meer over.

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om digitaal in balans te komen of blijven. Op deze pagina lees je 10 belangrijke tips voor een gezonde digitale balans [link]. Verder kun je op deze pagina [link] meer informatie lezen over digitale balans. Het is vooral belangrijk dat je kijkt naar je lichamelijke, mentale en gezondheid en hoe digitale technologie voor jou daarin een rol spelen. Wil je meteen advies over jouw digitale balans of die van je kind? Vul dan deze zelftest in [link]. Tot slot kun je ook bellen of mailen met onze Info- en advieslijn. We luisteren naar je en denken met je mee.

Praat erover, speel samen of kijk samen naar een app. Vraag waarom een spel of app leuk is, en toon interesse. Zo begrijp je beter wat er speelt en kun je makkelijker afspraken maken. Lees meer op de pagina Alles over digitale technologie en opvoeden.

Sociale media kunnen zowel goed als slecht zijn voor hoe je over jezelf denkt en hoe je je identiteit ontwikkelt. Je leert veel over jezelf doordat anderen op je reageren. Op sociale media plaatsen jongeren foto’s, filmpjes en berichten. Reacties laten zien wat anderen mooi, leuk of interessant vinden. Likes en andere waarderingen maken die mening zichtbaar in cijfers. Daardoor laten sociale media zien wat “normaal” of gewenst is. Dat kan ervoor zorgen dat je vergelijkt met anderen. De nadruk op perfecte beelden en vrolijke momenten kan een negatieve invloed hebben op zelfvertrouwen en zelfbeeld. Toch is er ook een andere kant: online kun je juist loskomen van verwachtingen. Jongeren kunnen er anoniemer praten over gevoelige onderwerpen en steun vinden bij mensen die hetzelfde meemaken. Met sociale media kun je op nieuwe manieren contact hebben. Ze maken het mogelijk om allerlei mensen en groepen te ontmoeten en te ontdekken welke identiteiten er bestaan. Voor wie in het dagelijks leven lastig aansluiting vindt, kan online steun en herkenning heel waardevol zijn. Het maakt het mogelijk om verschillende kanten van jezelf te onderzoeken en kijken wat bij je past. Onderzoek laat zien dat meisjes vaak gevoeliger zijn voor deze sociale druk dan jongens. Ze gebruiken sociale media vaker en reageren sterker op likes en andere beloningen. Daardoor krijgen ze ook vaker te maken met kwetsende of schadelijke reacties, zoals pesten, trolling, sextortion of wraakporno [link 11].

Sociale media zoals TikTok, Instagram en Snapchat hebben veel invloed op hoe jongeren naar zichzelf kijken. Ze brengen risico’s mee zoals privacyproblemen, negatieve reacties en te veel schermtijd. Het gebruik van sociale media onder de 13 jaar is af te raden. Het is belangrijk om te praten over privacy, nepnieuws en hoe je met elkaar omgaat op sociale media.

Onderzoek laat zien dat steun via sociale media meestal niet helpt om depressieve gevoelens te verminderen (McCloskey et al., 2015 [link 1]). Je kunt oms wel steun krijgen op social media, maar dat lijkt niet altijd te helpen als iemand depressief is. Wel is er een verband: mensen die steun krijgen via sociale media hebben vaak meer depressieve klachten (Shensa et al., 2020 [link 2]). Dat kan twee dingen betekenen: * steun via sociale media maakt mensen somberder, of * mensen die al somber zijn zoeken vaker steun online, bijvoorbeeld in groepen of communities. Een onderzoek van Drouin et al. (2018) [link 3] laat vooral dat laatste zien: wie zich somber voelt, zoekt eerder steun op sociale media dan bij familie of vrienden.

Meerdere dingen maken het leuk om te gamen: – De flow: je kunt helemaal opgaan in een game. – Games kunnen je een goed gevoel geven. Dat komt doordat je zelf kunt bepalen wat je doet (autonomie), je ergens goed in kunt worden (competentie) en het gevoel hebt dat je erbij hoort (verbondenheid). – Er zijn verschillende games. Vaak is er wel een game die bij je past. Het kan bijvoorbeeld een competitief spel zijn als je van uitdaging houdt. Of juist een rustige puzzelgame als je meer ontspanning zoekt.

Serious games zijn anders dan gewone games. Ze zijn bedoeld om iets te leren of te oefenen en hebben meestal veel minder ’trucs’ [link] om door te blijven spelen. Dit kán de kans op problematisch gamen of een gameverslaving kleiner maken. Maar dat hoeft niet. Naast het soort spel, spelen ook andere factoren mee bij het risico op verslaving. Zoals of iemand er gevoelig voor is [link] of de omgeving.

Het is niet te zeggen na hoeveel uur je klachten krijgt. Dat is onder andere afhankelijk van hoeveel tijd je overhoudt voor andere activiteiten. Ook verschilt het per persoon. Lees meer over de risico’s.

Games kunnen heel leuk en leerzaam zijn. Strategie-games leren je plannen en vooruitdenken, en actie-games helpen je sneller reageren en je ruimtelijk inzicht verbeteren. [link 1] laat zien welke voordelen gamen kan hebben. Games hebben niet alleen voordelen, maar ook risico’s. Bij sommige spellen is de kans op problemen groter dan bij andere. Offline spellen geven vaak minder problemen dan online multiplayer-games. Er is geen groepsdruk en ze hebben vaak een duidelijk einde, zoals Super Mario of FIFA (als je samen op één console speelt). Online spellen zonder eindpunt (zoals World of Warcraft, League of Legends of Call of Duty) kunnen eerder problemen geven, omdat je steeds meer waardering krijgt als je langer doorspeelt. Avonturenspellen, zoals The Legend of Zelda: Breath of the Wild, hebben meestal een verhaal en een eindpunt. Dat maakt ze minder verslavend. Minecraft kan ook een veilige keuze zijn. Dat komt door de creatieve bouwmodus, waarin je vrij kunt bouwen en ontdekken. De role-playing-variant is wat actiever, maar meestal nog steeds minder risicovol dan online spellen zonder einde. Sommige spelelementen maken het extra verleidelijk om door te spelen. Bijvoorbeeld microtransacties: je koopt dan spullen om sneller verder in de game te komen. Of lootboxes. Dat zijn schatkisten waarvan je niet weet wat erin zit. Dat lijkt een beetje op gokken. Maak hierover duidelijke afspraken. Blijf betrokken. Kijk af en toe mee, speel samen en praat over wat er gebeurt. Spreek ook af hoe lang en wanneer er gegamed wordt. Meer dan drie uur per dag gamen geeft sneller problemen. Bij [link 2] vind je extra tips voor ouders.

Geweld in games heeft niet altijd een negatieve invloed op kinderen met autisme. Sommige onderzoeken laten zien dat ze na gewelddadige games wat agressiever kunnen worden, maar andere onderzoeken laten dat niet zien. Onderzoek laat deze verschillende resultaten ook zien bij kinderen zonder autisme. Er zijn grote verschillen tussen kinderen. Het is daarom belangrijk om altijd naar het kind zelf te kijken en per situatie te beoordelen wat wel of niet goed is. Kinderen met autisme zijn in het algemeen wel gevoeliger voor de risico’s van gamen. Op deze pagina [link 1] lees je meer over geweld in games en het effect. Hier [link 2] vind je meer informatie over gamen en autisme.

Je spreekt van een gameverslaving (of gamestoornis) als je langer dan 12 maanden zulke grote problemen door gamen ervaart dat je leven ontregelt. Het gaat dan om: – Blijven gamen ondanks negatieve gevolgen voor de gezondheid, school/werk of relaties; – Geen controle meer hebben over hoe vaak of hoe lang er gegamed wordt – Gamen belangrijker vinden dan andere dagelijkse activiteiten. Het gaat dus niet om het aantal uren dat je speelt, maar om het verlies van controle en de gevolgen die gamen heeft. Meer over een gameverslaving lees je op Gameninfo.nl >

Ja, met games kun je even uit de werkelijkheid ontsnappen en helemaal opgaan in een andere wereld. Dat noemen we escapisme. Voor veel mensen voelt dat ontspannend of leuk. Het kan helpen om stress los te laten of even niet aan problemen te denken. Maar als je te vaak wegvlucht in games en daardoor andere dingen in je leven eronder lijden, kan het ongezond worden. Het verschilt per spel hoe erg je kunt opgaan in een andere wereld. Ook verschilt het per persoon: als je een game niet leuk vindt, zul je er ook weinig in opgaan (en andersom).

Het aantal uren dat iemand gamet bepaalt niet alleen of iemand problematisch gamet. De volgende punten kunnen er op wijzen dat er problemen ontstaan met het gamen: – Minder balans: andere activiteiten laten vallen om te kunnen gamen (bijvoorbeeld werk, school of sport) – Het erg moeilijk vinden om te stoppen met gamen – Langer en meer gamen dan je van plan was – Gamen terwijl het eigenlijk niet meer leuk is om te spelen – Aanhoudende gevoelens van eenzaamheid, gespannenheid of somberheid – Minder goed voor jezelf zorgen, zoals te weinig slapen of te weinig eten – Gamen gebruiken om negatieve gevoelens (hulpeloosheid, schuld, angst) minder of niet te voelen Met deze zelftest [link] kom je er achter of gamen voor jou een leuke hobby is of en probleem.

Digitale balans gaat over het zó indelen van je tijd, dat je je er goed en gezond bij voelt. Met en zonder digitale media, zoals smartphones, laptops, tablets en games. Wat de juiste balans is, is voor iedereen anders, en je kunt het beste zelf bepalen wat goed voor je is. Om te bepalen wat goed voor je is, kijk je naar je lichamelijke, mentale en sociale gezondheid. Meer daarover lees je hier.

Gamemakers passen allerlei trucjes toe om spelers extra geld uit te laten geven aan een game. Dit gaat dan meestal via in-game aankopen. In-game aankopen zijn uitgaven die een speler kan doen in een game. Dit kan ook via de verkoop van uitbreidingen op de game. Hier lees je meer over de veelgebruikte trucjes door gamebedrijven >

Er bestaat geen advies dat aangeeft vanaf welke leeftijd kinderen mogen gamen. Het is wel belangrijk om als ouder toezicht te houden op het gamegedrag. Kijk welke games je kind speelt en of de inhoud geschikt is voor de leeftijd. Kijk ook hoeveel tijd je kind overhoudt voor andere activiteiten naast het gamen. Het is belangrijk dat het gamen niet ten koste gaat van bijvoorbeeld school of sociale activiteiten. Meer informatie lees je in dit artikel.

Ja, het is goed om bij meisjes en jongens die gamen op andere dingen te letten. Jongens en meisjes spelen namelijk vaak andere spellen. Ook verschilt het hoe lang ze spelen. In dit artikel lees je waar je op kunt letten.

Ja, jongens en meisjes spelen over het algemeen verschillende spellen. Jongens hebben een grotere voorkeur voor fysieke games (actiespellen, racespellen en sportspellen). Meisje hebben een grotere voorkeur voor traditionele games (klassieke bordspellen en puzzels). Maar er zijn nog meer verschillen. In dit artikel lees je daar meer over.

Als ouder is het goed om te bedenken dat je een voorbeeld bent voor je kind. Als jij veel gamet of vaak op je telefoon kijkt, vindt je kind dat al snel normaal. Bovendien wordt het lastiger om afspraken over gamen of telefoongebruik te maken.

Allereerst is het goed om te kijken hoeveel uur het kind per dag gamet. Het is vrij normaal als een kind gemiddeld anderhalf uur per dag gamet. Zolang het niet ten koste gaat van dagelijkse verplichtingen zoals huiswerk en sociale activiteiten. Als je kind geen gedrag laat zien wat kan wijzen op problematisch gamen hoef je je geen zorgen te maken. In dit artikel lees je aan welk gedrag je kunt merken dat het kan gaan om problematisch gamen.

Je kunt je op op meerdere manieren verdiepen in het gamegedrag van je kind. Je kunt de instructies van een game lezen en de inhoud van een game kunnen checken voordat je het kind begint met spelen. Bijvoorbeeld door promotiefilmpjes op YouTube. Je kunt gebruik maken van Pan-European Game Information (PEGI) classificatiesysteem om te kijken of een game geschikt is. Ook kun je meespelen om zelf te ervaren hoe een game werkt en wat de inhoud is. Op die manier kun je erachter komen waarom je kind het spel nou zo leuk vindt. Een combinatie van deze verschillende manieren werkt het beste. Je hebt hiermee de meeste kans om het gamegedrag onder controle te houden.

Er is geen wetenschappelijk bewijs dat het spelen van gewelddadige games leidt tot geweld tegen anderen. Lees hier meer over in dit artikel.

De beste manier om de game te weigeren is door het spel niet te komen. Dan accepteert het kind makkelijker dat de game niet geschikt is. Lees meer >

Kinderen hebben meer vrije tijd als ze vakantie hebben. Dan kan het gebeuren dat ze vaker en langer gamen. Dat hoeft niet meteen slecht te zijn, zolang je kind daarnaast ook andere dingen blijft doen. Lees meer >

Het is allereerst goed om te weten waarom je kind liegt. Er zijn verschillende redenen waarom kinderen liegen. In dit artikel lees je verschillende redenen. Probeer te werken aan een goede band met je kind. Ook als het vertrouwen minder is. Een goede band zorgt ervoor dat kinderen minder snel liegen.

Kinderen begrijpen het vaak heel goed dat het gevolgen heeft als ze zich niet aan de afspraken houden. Van tevoren kun je dit met elkaar afspreken. Bespreek ook waarom je kind zich niet aan de afspraken houdt en wat nodig is om zich wél aan de afspraak te houden. Bespreek ook het nut van de afspraken op de korte termijn. En beloon je kind ook wanneer het zich wél aan de afspraken houdt. Lees meer >

Er zijn verschillende soorten: sommige zijn vooral voor mensen die je kent (zoals WhatsApp, Signal, Facebook Messenger en Snapchat), en andere zijn voor grotere groepen mensen die je mogelijk niet kent (zoals Instagram, TikTok, Facebook, LinkedIn en X). Lees meer hierover in het artikel ‘Wat zijn sociale media?’.

Er zijn twee soorten sociale vergelijking die voor kunnen komen als je op sociale media zit: opwaartse vergelijking is wanneer je jezelf vergelijkt met mensen die het volgens jou beter hebben of beter presteren. Neerwaartse vergelijking is wanneer je jezelf vergelijkt met mensen die het volgens jou slechter hebben of slechter presteren. Opwaartse vergelijking kan motiverend werken als je denkt ‘Dat wil ik ook bereiken!’, maar alleen als je gelooft dat jij dat ook kunt. Anders ga je je juist slechter voelen. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Online kun je mensen ontmoeten die hetzelfde denken of voelen als jij. Dat gevoel van herkenning en erbij horen helpt je om jezelf beter te begrijpen en je identiteit te ontwikkelen. Dit is vooral waardevol voor minderheidsgroepen, zoals de LHBTQIA+ gemeenschap, religieuze of etnische minderheden, mensen met een beperking of migratieachtergrond. Onderzoek toont dat LHBTQIA+ personen online vaak makkelijker zichzelf durven te zijn dan offline. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Jezelf online laten zien brengt ook risico’s met zich mee. Sociale media kunnen een podium zijn voor haat, intimidatie, discriminatie en pesten. Het is belangrijk een balans te vinden tussen jezelf tonen en veiligheid. Platforms moeten je helpen controle te houden over wat je deelt en ziet – bijvoorbeeld door scheldwoorden automatisch te filteren, zelf te bepalen wie wat ziet van jou, of een andere naam te gebruiken dan je echte naam. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Denk na over hoe jij jezelf online laat zien en of dat klopt met hoe je je vanbinnen voelt. Wees kritisch over wat je online ziet – foto’s en video’s worden vaak bewerkt met filters. Let op hoe vergelijken je doet voelen. Zoek naar verschillende voorbeelden online van schoonheid, identiteit of levensstijl. Bescherm jezelf tegen nare berichten door platforms te gebruiken die vervelende content goed blokkeren. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Sociale media zijn ontworpen om je aandacht vast te houden. Ze spelen in op wat mensen graag willen: gezien worden, erbij horen en vermaakt worden. Dit maakt het soms moeilijk om te stoppen met scrollen. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Likes zijn net complimentjes. In onze hersenen zit een beloningssysteem: wanneer er iets leuks gebeurt maakt je brein dopamine aan, waardoor je je goed voelt. Dit gebeurt ook bij een leuke reactie onder je post. Het vervelende is dat je nooit precies weet wanneer die beloning komt en hoe groot die is, wat het extra verleidelijk maakt. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

FOMO staat voor ‘fear of missing out’, wat in het Nederlands betekent: bang om dingen te missen. Sociale media kunnen dit gevoel versterken doordat je de hele tijd ziet wat anderen doen (leuke feestjes, vakanties, grappige filmpjes). FOMO kan ervoor zorgen dat je vaker sociale media opent dan nodig. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Algoritmes zijn kunstmatige intelligentie die bepaalt wat jij te zien krijgt. Sociale media leren van je gedrag (welke video’s kijk je af, bij welke foto’s blijf je langer hangen) en trainen hun algoritme om jou steeds te laten zien wat jij waarschijnlijk interessant vindt. Dit houdt je aan je scherm geplakt. Lees meer hierover in het artikel ‘Waarom zijn sociale media zo verleidelijk?’

Sociale media zijn apps en websites waar je berichten, foto’s en video’s met anderen kunt delen en zij met jou. Het belangrijkste kenmerk is dat het twee richtingen heeft: jij deelt iets en anderen kunnen daarop reageren, en andersom. Lees meer hierover in het artikel ‘Wat zijn sociale media?’.

Op sociale media kun je jezelf makkelijk met anderen vergelijken. Dat doen we offline ook – het helpt je ontdekken wie je bent en wat je wilt verbeteren. Dat is helemaal menselijk! Vergelijken hoort bij het vormen van je identiteit en is niet per se slecht. Op sociale media gebeurt vaak vooral opwaartse vergelijking (met mensen die het volgens jou beter hebben), omdat mensen meestal alleen hun hoogtepunten delen. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Sociale media veranderen vaak: er komen nieuwe functies bij bestaande apps en er ontstaan nieuwe platforms. Ook kunnen regels over privacy veranderen. Daarom is het belangrijk om alert te blijven en te checken of een app nog past bij wat jij wilt. Lees meer hierover in het artikel ‘Wat zijn sociale media?’.

De voordelen van sociale media voor je welzijn zijn divers. Zo kunnen ze: – Ontspanning en plezier geven – Contact met je vrienden vergemakkelijken – Je verbinden met gemeenschappen met dezelfde interesses of ervaringen – Een manier zijn om je identiteit vorm te geven en jezelf te uiten – Inspiratie geven en en je helpen met creatief bezig zijn – Je informeren over de wereld en onderwerpen waar je interesse in hebt De voordelen zijn het grootst wanneer je bewust met sociale media omgaat; dat het aansluit bij jouw behoeften en waarden, dat je kritisch blijft op wat je ziet en leest, en dat je actief zoekt in plaats van passief scrolt.

Deze factoren vergroten de kans op problematisch gamen of een gameverslaving: – De persoon zelf: Hoe iemand in zijn vel zit, speelt een grote rol bij de risico’s van gamen. Bij jongeren die zich vaak eenzaam, onzeker of angstig voelen is de kans op problemen met gamen groter [link 1a]. Dat geldt ook voor jongeren die zich somber voelen of niet tevreden zijn over hun leven.sommigen mensen zijn er ook gevoeliger voor zoals mensen met ADHD, autisme of een licht verstandelijke beperking [link 1b] – De omgeving: opvoedstijl, familiesituatie, vrienden of gepest worden kunnen het risico vergroten[link 2]. – Het spel: sommige spellen hebben onderdelen die het extra lastig maken om te stoppen [ link 3]

In Nederland gamen 9,6 miljoen mensen weleens. Dat is ongeveer de helft van alle Nederlanders. Er is nog niet veel onderzoek gedaan naar alle Nederlanders die gamen. De meeste onderzoeken richten zich op kinderen en jongeren. Lees meer feiten en cijfers over gamen >

Dat hangt ervan af hoe je het gebruikt. Als je AI alleen gebruikt om snel antwoorden te krijgen zonder zelf na te denken, kan het je denkvermogen verzwakken. Maar als je AI gebruikt om uitleg te krijgen en jezelf uit te dagen, kan het je leren juist verbeteren. Lees meer hierover in het artikel ‘Tips voor slim AI gebruik’.

Ja, zeker. Onderzoek toont dat AI het leren kan verbeteren wanneer het hints en uitleg geeft in plaats van directe antwoorden. Ook kan AI de lessen aanpassen aan jouw niveau en tempo, waardoor je lesstof op maat krijgt. Het gaat erom dat AI je uitdaagt om zelf na te denken. Lees meer hierover in het artikel ‘Tips voor slim AI gebruik’.

Vraag AI om uitleg in plaats van antwoorden, probeer eerst zelf na te denken voordat je hulp vraagt, controleer altijd of de informatie klopt, en blijf oefenen met moeilijke taken. Zie AI als een assistent die je helpt, niet als iets dat het werk overneemt. Lees meer hierover in het artikel ‘Tips voor slim AI gebruik’.

Een goede test: kun je het onderwerp uitleggen aan iemand anders zonder AI erbij? Als je merkt dat je dat lastig vindt, heb je misschien te snel naar AI gegrepen. Ook als je merkt dat je bijna nooit meer zelf nadenkt voordat je AI opent, is dat een signaal.

Het is niet te zeggen na hoeveel uur je klachten krijgt. Dat is onder andere afhankelijk van hoeveel tijd je overhoudt voor andere activiteiten. Ook verschilt het per persoon. Lees meer over de risico’s.

Om te weten of je digitaal in balans bent, is het belangrijk om inzicht te krijgen in jouw situatie. Dat doe je zo: – Houd bij wat je met digitale media doet en voor hoe lang. Dit kun je voor één dag of een paar dagen doen. Het liefst zo realistisch mogelijk, bijvoorbeeld op een doordeweekse dag en in het weekend. – Kijk naar de redenen waarom je digitale media gebruikt. Wilde je even ontspannen, contact hebben met anderen of wilde je naar het volgende level van je favoriete game? De redenen die je bewust of onbewust hebt, kunnen je veel vertellen over waar jij wel of geen behoefte aan hebt. – Kijk naar wat het je oplevert: voelde je je bijvoorbeeld verbonden met anderen of kon je er even door ontspannen? – Let ook op waar je last van had. Misschien gaf het je stress om te reageren op bepaalde berichten, raakte je afgeleid of had je last van bepaalde functies of instellingen. Kijk of je dat kunt aanpassen om je ervaring prettiger te maken. – Vraag jezelf daarnaast af of je genoeg bent toegekomen aan andere activiteiten die belangrijk zijn voor je welzijn, zoals bewegen, slapen en ontspanning zonder scherm. Bij gezond mediagebruik is het belangrijk om een balans te vinden tussen ál je activiteiten op een dag. Hierbij houd je rekening met alle activiteiten die goed zijn voor je gezondheid en wat het je kost. Meer weten over digitale balans? Bekijk dan deze pagina.

Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om digitaal in balans te komen of blijven. Op deze pagina lees je 10 belangrijke tips voor een gezonde digitale balans [link]. Verder kun je op deze pagina [link] meer informatie lezen over digitale balans. Het is vooral belangrijk dat je kijkt naar je lichamelijke, mentale en gezondheid en hoe digitale technologie voor jou daarin een rol spelen. Wil je meteen advies over jouw digitale balans of die van je kind? Vul dan deze zelftest in [link]. Tot slot kun je ook bellen of mailen met onze Info- en advieslijn. We luisteren naar je en denken met je mee.

Sociale media kunnen zowel goed als slecht zijn voor hoe je over jezelf denkt en hoe je je identiteit ontwikkelt. Je leert veel over jezelf doordat anderen op je reageren. Op sociale media plaatsen jongeren foto’s, filmpjes en berichten. Reacties laten zien wat anderen mooi, leuk of interessant vinden. Likes en andere waarderingen maken die mening zichtbaar in cijfers. Daardoor laten sociale media zien wat “normaal” of gewenst is. Dat kan ervoor zorgen dat je vergelijkt met anderen. De nadruk op perfecte beelden en vrolijke momenten kan een negatieve invloed hebben op zelfvertrouwen en zelfbeeld. Toch is er ook een andere kant: online kun je juist loskomen van verwachtingen. Jongeren kunnen er anoniemer praten over gevoelige onderwerpen en steun vinden bij mensen die hetzelfde meemaken. Met sociale media kun je op nieuwe manieren contact hebben. Ze maken het mogelijk om allerlei mensen en groepen te ontmoeten en te ontdekken welke identiteiten er bestaan. Voor wie in het dagelijks leven lastig aansluiting vindt, kan online steun en herkenning heel waardevol zijn. Het maakt het mogelijk om verschillende kanten van jezelf te onderzoeken en kijken wat bij je past. Onderzoek laat zien dat meisjes vaak gevoeliger zijn voor deze sociale druk dan jongens. Ze gebruiken sociale media vaker en reageren sterker op likes en andere beloningen. Daardoor krijgen ze ook vaker te maken met kwetsende of schadelijke reacties, zoals pesten, trolling, sextortion of wraakporno [link 11].

Sociale media zoals TikTok, Instagram en Snapchat hebben veel invloed op hoe jongeren naar zichzelf kijken. Ze brengen risico’s mee zoals privacyproblemen, negatieve reacties en te veel schermtijd. Het gebruik van sociale media onder de 13 jaar is af te raden. Het is belangrijk om te praten over privacy, nepnieuws en hoe je met elkaar omgaat op sociale media.

Onderzoek laat zien dat steun via sociale media meestal niet helpt om depressieve gevoelens te verminderen (McCloskey et al., 2015 [link 1]). Je kunt oms wel steun krijgen op social media, maar dat lijkt niet altijd te helpen als iemand depressief is. Wel is er een verband: mensen die steun krijgen via sociale media hebben vaak meer depressieve klachten (Shensa et al., 2020 [link 2]). Dat kan twee dingen betekenen: * steun via sociale media maakt mensen somberder, of * mensen die al somber zijn zoeken vaker steun online, bijvoorbeeld in groepen of communities. Een onderzoek van Drouin et al. (2018) [link 3] laat vooral dat laatste zien: wie zich somber voelt, zoekt eerder steun op sociale media dan bij familie of vrienden.

Meerdere dingen maken het leuk om te gamen: – De flow: je kunt helemaal opgaan in een game. – Games kunnen je een goed gevoel geven. Dat komt doordat je zelf kunt bepalen wat je doet (autonomie), je ergens goed in kunt worden (competentie) en het gevoel hebt dat je erbij hoort (verbondenheid). – Er zijn verschillende games. Vaak is er wel een game die bij je past. Het kan bijvoorbeeld een competitief spel zijn als je van uitdaging houdt. Of juist een rustige puzzelgame als je meer ontspanning zoekt.

Serious games zijn anders dan gewone games. Ze zijn bedoeld om iets te leren of te oefenen en hebben meestal veel minder ’trucs’ [link] om door te blijven spelen. Dit kán de kans op problematisch gamen of een gameverslaving kleiner maken. Maar dat hoeft niet. Naast het soort spel, spelen ook andere factoren mee bij het risico op verslaving. Zoals of iemand er gevoelig voor is [link] of de omgeving.

Van gamen kun je heel actief worden, ook al zit je stil. Tijdens het spelen kan je lichaam en hoofd druk bezig zijn. Een spannende of enge game kan je zenuwachtig of gestrest maken. Daardoor kunnen je hartslag, ademhaling en bloeddruk omhoog gaan.

Digitale balans gaat over het zó indelen van je tijd, dat je je er goed en gezond bij voelt. Met en zonder digitale media, zoals smartphones, laptops, tablets en games. Wat de juiste balans is, is voor iedereen anders, en je kunt het beste zelf bepalen wat goed voor je is. Om te bepalen wat goed voor je is, kijk je naar je lichamelijke, mentale en sociale gezondheid. Meer daarover lees je hier.

Games kunnen heel leuk en leerzaam zijn. Strategie-games leren je plannen en vooruitdenken, en actie-games helpen je sneller reageren en je ruimtelijk inzicht verbeteren. [link 1] laat zien welke voordelen gamen kan hebben. Games hebben niet alleen voordelen, maar ook risico’s. Bij sommige spellen is de kans op problemen groter dan bij andere. Offline spellen geven vaak minder problemen dan online multiplayer-games. Er is geen groepsdruk en ze hebben vaak een duidelijk einde, zoals Super Mario of FIFA (als je samen op één console speelt). Online spellen zonder eindpunt (zoals World of Warcraft, League of Legends of Call of Duty) kunnen eerder problemen geven, omdat je steeds meer waardering krijgt als je langer doorspeelt. Avonturenspellen, zoals The Legend of Zelda: Breath of the Wild, hebben meestal een verhaal en een eindpunt. Dat maakt ze minder verslavend. Minecraft kan ook een veilige keuze zijn. Dat komt door de creatieve bouwmodus, waarin je vrij kunt bouwen en ontdekken. De role-playing-variant is wat actiever, maar meestal nog steeds minder risicovol dan online spellen zonder einde. Sommige spelelementen maken het extra verleidelijk om door te spelen. Bijvoorbeeld microtransacties: je koopt dan spullen om sneller verder in de game te komen. Of lootboxes. Dat zijn schatkisten waarvan je niet weet wat erin zit. Dat lijkt een beetje op gokken. Maak hierover duidelijke afspraken. Blijf betrokken. Kijk af en toe mee, speel samen en praat over wat er gebeurt. Spreek ook af hoe lang en wanneer er gegamed wordt. Meer dan drie uur per dag gamen geeft sneller problemen. Bij [link 2] vind je extra tips voor ouders.

Een gameverslaving komt bijna niet voor bij oudere mensen. Uit onderzoek blijkt dat de kans op gameverslaving kleiner wordt naarmate je ouder bent ([link 2]). Jongeren en jongvolwassenen hebben er veel vaker last van dan ouderen. Ouderen spelen ook meestal andere spellen dan jongeren. Ze doen vaker puzzelspellen of geheugentrainers ([link 3]). Die zijn veel minder verslavend dan online multiplayer-games, die vooral populair zijn bij jongeren. Cijfers over gamen bij jongeren staan [hier]([link 4]).

Je spreekt van een gameverslaving (of gamestoornis) als je langer dan 12 maanden zulke grote problemen door gamen ervaart dat je leven ontregelt. Het gaat dan om: – Blijven gamen ondanks negatieve gevolgen voor de gezondheid, school/werk of relaties; – Geen controle meer hebben over hoe vaak of hoe lang er gegamed wordt – Gamen belangrijker vinden dan andere dagelijkse activiteiten. Het gaat dus niet om het aantal uren dat je speelt, maar om het verlies van controle en de gevolgen die gamen heeft. Meer over een gameverslaving lees je op Gameninfo.nl >

Ja, met games kun je even uit de werkelijkheid ontsnappen en helemaal opgaan in een andere wereld. Dat noemen we escapisme. Voor veel mensen voelt dat ontspannend of leuk. Het kan helpen om stress los te laten of even niet aan problemen te denken. Maar als je te vaak wegvlucht in games en daardoor andere dingen in je leven eronder lijden, kan het ongezond worden. Het verschilt per spel hoe erg je kunt opgaan in een andere wereld. Ook verschilt het per persoon: als je een game niet leuk vindt, zul je er ook weinig in opgaan (en andersom).

Het aantal uren dat iemand gamet bepaalt niet alleen of iemand problematisch gamet. De volgende punten kunnen er op wijzen dat er problemen ontstaan met het gamen: – Minder balans: andere activiteiten laten vallen om te kunnen gamen (bijvoorbeeld werk, school of sport) – Het erg moeilijk vinden om te stoppen met gamen – Langer en meer gamen dan je van plan was – Gamen terwijl het eigenlijk niet meer leuk is om te spelen – Aanhoudende gevoelens van eenzaamheid, gespannenheid of somberheid – Minder goed voor jezelf zorgen, zoals te weinig slapen of te weinig eten – Gamen gebruiken om negatieve gevoelens (hulpeloosheid, schuld, angst) minder of niet te voelen Met deze zelftest [link] kom je er achter of gamen voor jou een leuke hobby is of en probleem.

Sociale media geven een andere draai aan hoe je jezelf leert kennen. Je kunt er nieuwe mensen ontmoeten of groepen ontdekken waar je je nog nooit in had verdiept. Zo zie je ineens hoeveel verschillende manieren er zijn om jezelf te zijn. Online kun je ontdekken dat er meer mensen zijn die net zo denken of voelen als jij, en je kunt verschillende kanten van jezelf uitproberen. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Op sociale media kun je jezelf laten zien zoals jij dat wilt. Je kiest zelf welke foto’s en berichten je deelt, waardoor je verschillende kanten van jezelf kunt uitproberen. Likes en reacties geven je snel feedback. De meeste mensen laten vooral hun goede kanten zien. Onderzoek toont aan: jezelf mooier voordoen kan tijdelijk fijn voelen, maar uiteindelijk voel je je beter als je gewoon jezelf bent. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.

Op sociale media krijg je sociale feedback die laat zien hoe geaccepteerd je bent. Likes, aardige reacties en veel volgers kunnen je tijdelijk een goed gevoel geven. Vervelende of kwetsende reacties kunnen ervoor zorgen dat je je slechter over jezelf voelt. Hoe sterk online feedback je raakt is per persoon verschillend. Ben je onzeker of heb je graag waardering? Dan heeft feedback meer impact op je. Lees meer hierover in het artikel ‘De relatie tussen sociale media en zelfbeeld en identiteit’.